Trang Chính
Tìm kiếm
Đăng ký
Đăng NhậpTìm kiếm
Latest topics
Affiliates
KHẢO SÁT CẤU TRÚC BIỂU ĐẠT Ý NGHĨA SO SÁNH
3 posters
Trang 1 trong tổng số 1 trang
KHẢO SÁT CẤU TRÚC BIỂU ĐẠT Ý NGHĨA SO SÁNH
by nhung 27/11/09, 04:32 pm
KHẢO SÁT CẤU TRÚC BIỂU ĐẠT Ý NGHĨA SO SÁNH
BẬC HƠN VỚI TỪ “RATHER” TRONG TIẾNG ANH
VÀ TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG TIẾNG VIỆT
AN INVESTIGATION INTO THE STRUCTURES
EXPRESSING COMPARATIVE MEANING WITH "RATHER"
IN ENGLISH AND THEIR VIETNAMESE EQUIVALENTS
LƯU QUÝ KHƯƠNG
Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng
TÓM TẮT
Xét về từ nguyên học, “rather” có nguồn gốc là từ “rath” (chẳng bao lâu). Ngày nay“rath” hầu như biến mất trong vốn từ tiếng Anh nên “rather” không còn được phân tích là một từ so sánh có kết cấu là “rath + er” nữa. Tuy nhiên, nó tồn tại với tư cách là một đơn vị từ vựng có thể kết hợp với các yếu tố như “would” hoặc “than” tạo ra các cấu trúc biểu hiện ý nghĩa so sánh bậc hơn đặc biệt. Bài này khảo sát các đặc trưng cú pháp, ngữ nghĩa và ngữ dụng của các cấu trúc với từ “rather” và các cấu trúc tương đương trong tiếng Việt để tìm ra những điểm dị đồng giữa hai ngôn ngữ về một cách biểu hiện ý nghĩa so sánh. Tần số xuất hiện của các cấu trúc này trong hành chức cũng được thống kê giúp người dùng dễ dàng chọn được cách diễn đạt phù hợp nhất với tình huống giao tiếp cụ thể.
Abstract
Etymologically, “rather” originates from the word “rath”. However, the latter has almost disappeared in the current English vocabulary. Therefore, the former has not been considered as a word with the formation of “rath + er”any longer. Instead, it exists as a lexical unit being able to combine with “would” or “than” to form structures expressing comparative meanings. This paper investigates the syntactic, semantic and pragmatic features of the structures with “rather” and their Vietnamese equivalents to find out the differences and similarities between the two languages in a way of expressing comparative meanings. Also, the occurrence frequency of these structures in use will be counted to help language learners use them most effectively in their concrete communicative situation.
1. Më
Çu
Trong tiÕng Anh, ngoµi c¸c cÊu tróc víi ‘as...as..”, “-er....than...”, “more..... than...”, “the most..”.... ng­êi ta cßn dïng thªm mét sè ph­¬ng tiÖn kh¸cÓ diÔn ¹t c¸c ý nghÜa so s¸nh. Mét trong sè ã lµ c¸c cÊu tróic víi tõ “rather". XÐt vÒ mÆt ng÷ nghÜa, cÊu tróc víi “rather" biÓu ¹t ý nghÜa so s¸nh h¬n. XÐt vÒ mÆt ng÷ dông, cÊu tróc nµy ­îc dïng Ó ­a ra mét ý nh­îng bé nh­ng qua ã biÓu lé sù quyÕt t
m døt kho¸t. Bµi nµy kh¶o s¸t c¸c Æc tr­ng có ph¸p, ng÷ nghÜa vµ ng÷ dông cña c¸c cÊu tróc víi tõ “rather” vµ c¸c cÊu tróc t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt nh»m cung cÊp thªm cho ng­êi häc mét ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷ h÷u Ých Ó nng cao hiÖu qu¶ sö dông trong nh÷ng ng÷ huèng cã liªn quan Õn so s¸nh vµ nh­îng bé.
2. Kh¶o s¸tÆc tr­ng có ph¸p, ng÷ nghÜa vµ ng÷ dông cña c¸c cÊu tróc víi tõ "rather"vµ t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt
“Rather” cã nguån gèc lµ tõ “rath” (ch¼ng bao lu, sím) vµ hËu tè so s¸nh “-er”. Tuy nhiªn, theo Huddleston [8, 1128], tõ “rath” ngµy nay hÇu nh­ biÕn mÊt nªn “rather” kh«ng cßn ­îc phn tÝch lµ mét tõ so s¸nh víi kÕt hîp lµ “rath + er” n÷a. Tuy vËy, “rather” tån t¹i víi t­ c¸ch lµ mét ¬n vÞ tõ vùng kÕt hîp víi mét sè yÕu tè kh¸c nh­ "would" hoÆc "than" t¹o ra c¸c cÊu tróc biÓu hiÖn ý nghÜa so s¸nh h¬n nh­ phn tÝch d­íi y.
2.1. “Rather” kÕt hîp víi “would” t¹o thµnh c¸c cÊu tróc víi “would rather...”
CÊu tróc víi “would rather...” lµ mét kÕt hîp cã tÝnh thµnh ng÷ t­¬ng­¬ng víi “would prefer”, diÔn t¶ sù thÝch ë cÊp é cao h¬n: thÝch h¬n. Trong v¨n phong thn mËt, “would rather” ­îc viÕt gän lµ “’d rather”. “Would rather” cã thÓ nhËn bæ ng÷ lµ mét côm éng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ "to" hoÆc lµ mét mÖnh Ò nh­ trong cu (1) vµ (2) sau y.
(1) I knew she would rather have a dish of ice cream that evening.
[3, 84]
(T«i biÕt tèiã nµng thÝch mãn kem h¬n).
(2) "Oh, for God's sake, can't you see that I hate compromise, that I'd rather he humiliated me properly, painted all the time, and took mistresses and drugs?".
"Why?"
"It would give me an excuse to decide about my life".
[4, 40]
("å, l¹y Chóa, cËu kh«ng thÊy lµ tí ghÐt tho¶ hiÖp, lµ tí thÝch anh Êy lµm bÏ mÆt tí, vÏ vêi suèt ngµy, cã t×nh nhn vµ nghiÖn ngËp h¬n sao?"
"Nh­ng t¹i sao c¬?"
"§iÒuã sÏ cho tí mét lý do Ó quyÕt Þnh cuéc sèng cña tí").
Trong cu phñ Þnh tõ “not” ­îc chÌn vµo gi÷a “rather" vµ éng tõ nguyªn d¹ng chø kh«ng ­a vµo sau “would” nh­ c¸c tr­êng hîp th«ng th­êng “would” ­îc dïng víi t­ c¸ch lµ mét trî éng tõ. VÝ dô:
(3) I'm tired. I'd rather not go out this evening, if you don't mind.
[12, 128]
(Tí mÖt. Tí kh«ng thÝchi ch¬i ªm nay, nÕu iÒu ã kh«ng lµm cËu phiÒn lßng).
“Would rather” còng cã thÓ­îc theo sau bëi mét côm éng tõ nguyªn mÉu hoµn thµnh (perfect infinitive) Ó nãi lªn mét ­íc muèn ch­a ¹t ­îc. VÝ dô:
(4) We when by sea but I 'd rather have gone by air. [16, 259]
(Chóng t«i· i b»ng tµu thuû nh­ng t«i vÉn ­íc ­îc i b»ng m¸y bay h¬n).
Khi “would rather” nhËn bæ ng÷ lµ mét mÖnhÒ ë th× qu¸ khø ¬n, cÊu tróc víi “would rather” biÓu ¹t ý ng­êi ­a ra ph¸t ng«n muèn ai ã lµm iÒu g×. MÆc dï mÖnh Ò dïng ë th× qu¸ khø nh­ng nghÜa cña cu lµ hiÖn t¹i hoÆc t­¬ng lai. VÝ dô:
(5) I' d rather you cooked the dinner now. [12, 128]
(By giê em thÝch anh nÊu b÷a tèi h¬n.)
Khi hai sù t×nh so s¸nh cïng xuÊt hiÖn trong cu, Ó lµm næi râ sù chän lùa cña ng­êi nãi, “would rather” ­îc dïng víi “than”. Tõ “than” nµy cã thÓ ­îc theo sau b»ng mét côm éng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ "to", mét mÖnh Ò, mét côm giíi tõ hoÆc mét côm danh tõ Ó biÓu ¹t chuÈn so s¸nh.
(6) I'd rather you left the position vacant than that you appointed your son. [8, 1128]
(T«i thÝch «ngÓ trèng vÞ trÝ ã h¬n lµ cö con trai «ng vµo).
(7) I'd rather give it to charity than to the government. [8, 1128]
(T«i thÝch tÆng nã cho héi tõ thiÖn chø kh«ng cho chÝnh phñ).
(
"Indeed", replied Mr. Pickwick, "I would rather go without any attendant than Sam". [2, 120]
("Thùc ra", «ng Pickwick tr¶ lêi, "T«i thµ kh«ng cã aii cïng cßn h¬n lµ i víi Sam").
“Would rather” khi cã mét côméng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ "to" theo sau kh«ng thÓ diÔn ¹t sù thÝch h¬n trong qu¸ khø. Do ã, h×nh thøc qu¸ khø t­¬ng øng cña cu (9) d­íi y lµ (10) hoÆc (11)
(9) Tom would rather read than talk. [16: 259]
(Tom thÝchäc s¸ch h¬n nãi chuyÖn)
(10) Tom preferred reading to talking.
(11) (Tom liked reading better than talking.)
§y lµ mét iÓm rÊt kh¸c biÖt so víi tiÕng ViÖt. §Ó chuyÓn sù diÔn ¹t thÝch h¬n vÒ qu¸ khø, tiÕng ViÖt ­a tõ “·” vµo tr­íc côm éng tõ “ thÝch äc s¸ch h¬n nãi chuyÖn”. Trong lóc ã, “would rather... than...”ph¶i bÞ thay thÕ b»ng d¹ng thøc qu¸ khø cña éng tõ “prefer” hoÆc côm éng tõ “like... better than...”
L­u Quý Kh­¬ng [11, 124] cho r»ng “cÊu tróc víi would rather... than diÔn¹t sù "thÝch" trong iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi. Ng­êi nãi buéc ph¶i thÝch mét trong hai iÒu kh«ng thÝch". HiÖn t­îng nµy còng x¶y ra víi cÊu tróc t­¬ng ­¬ng cña nã trong tiÕng ViÖt. Theo Ng« ThÞ Minh [14, 143], nã “biÓu hiÖn ý nghÜa ¸nh gi¸ kh«ng thùc h÷u cña ng­êi nãi. Hä vÉn biÕt iÒu m×nh chän lµ tiªu cùc, kh«ng hay, nh­ng µnh chÊp nhËn Ó tr¸nh mét iÒu kh¸c theo ¸nh gi¸ cña hä cã thÓ cßn tåi tÖ h¬n”.
(12) Ng­êi c¸c n¬i còng ph¶i tr¸nh­êng lµng. Thµ ng­êi ta i vßng xa cßn h¬n qua mét n¬i gÆp ng­êi nµo còng kh¨n tr¾ng. [15, 271]
(People from other places tried to avoid entering the village. They would rather make a detour than pass through a place where every person they met was in mourning).
(13)" Thµ chÕt kh«ng hµng... Anh em, thµ chÕt..."- tiÓuoµn tr­ëng gµo to, nh­ iªn, hoa sóng ng¾n lªn. [11, 7]
(“ We'd rather die than surrender... My brothers we'd rather die...” the Battalion Commander yelled insanely, waving his pistol.)
Trong (12) cã hai sù t×nh ph¶i chän lùa. Mét lµ, ph¶ii vßng xa mét qu·ng xa h¬n th­êng lÖ v× bá ­êng lµng. Hai lµ, i trªn ­êng lµng gÇn h¬n Ó råi ph¶i chøng kiÕn c¶nh tang tãc, au th­¬ng cña dn lµng trªn ­êng. Vµ, ng­êi ta · chän iÒu thø nhÊt v× xem ra vÉn Ýt phiÒn hµ h¬n iÒu thø hai. T­¬ng tù, ë (13) ng­êi chiÕn sÜ trong hiÓm nguy ph¶i quyÕt Þnh mét hµnh éng: hoÆc lµ chiÕn Êu Õn cïng dÉu ph¶i hi sinh, hoÆc lµ ph¶n béi Çu hµng Ó b¶o toµn tÝnh m¹ng. C¸i chÕt · ­îc chän! TÝnh m¹ng mÊt i nh­ng thanh danh cßn m·i “chÕt mµ ­ng Òn miÕu Ó thê, tiÕng ngay tr¶i mu«n êi ai còng mé.”(NguyÔn §×nh ChiÓu). Tr­íc ã, Hoµng Träng PhiÕn [7, 235] còng · cho r»ng ngoµi viÖc biÓu thÞ th¸i é so s¸nh, cÊu t¹o cu so s¸nh h¬n kÐm trong kÕt hîp víi “chø”, “cßn h¬n”, “thµ” cßn biÓu thÞ sù chÊp nhËn kh¶ n¨ng nµy phñ Þnh kh¶ n¨ng kia víi nghÜa “nh­ thÕ cßn h¬n”, vÝ dô:
(14) Ch¼ng thµ kh«ng lÊy th× th«i,
(chø) lÊy th× mçiøa mçi n¬i thªm phiÒn. (Ca dao)
B¶ng (2.1) d­íiy m« h×nh ho¸ cÊu tróc so s¸nh víi “would rather” trong tiÕng Anh vµ t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt.
B¶ng 2.1. M« h×nh ho¸ cÊu tróc so s¸nh h¬n víi "would rather" trong tiÕng Anh
2.2. “Rather" kÕt hîp víi "than” t¹o ra c¸c cÊu tróc víi “rather than”
Trong kÕt cÊu nµy, “rather than” cã thÓ theo sau b»ng c¸c yÕu tè thuéc nhiÒu tõ lo¹i kh¸c nhau nh­ mét côm danh tõ, côméng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ “to”, côm tÝnh tõ, côm phn tõ danh éng vµ côm giíi tõ.
(15) God then praised Solomon for asking for wisdom rather than for riches and honour. [10, 126]
(Th­îngÕ sau ã · khen ngîi Solomon v× · xin sù kh«n ngoan chø kh«ng ph¶i lµ cña c¶i vµ vinh quang).
(16) Fundamentally, we'd be letting teachers get on with the job of teaching children rather than spending too much of their time on unneccessary paperwork. [9, 80]
(vÒ c¬ b¶n, chóng ta nªnÓ gi¸o viªn tiÕn hµnh c«ng t¸c gi¶ng d¹yh¬n lµ dïng qu¸ nhiÒu thêi gian vµo c«ng viÖc giÊy tê kh«ng cÇn thiÕt).
(17) As they drove off Wilson saw her standing under the big tree, looking pretty rather than beutiful in her faintly rosy khaki. [6, 36]
(ChiÕc xe ch¹y xa dÇn, Wilson quay nh×n trë l¹i thÊy c« ta,øng d­íi mét t¸n cy lín, d¸ng vÎ xinh x¾n chø kh«ng Ñp, trong bé ¸o phít hång).
(18) These films actually are meant to clarify rather than dramatise.
[31, 31]
(ThËt ra nh÷ng phim nµy nh»m lµm s¸ng râ vÊnÒ h¬n lµ lµm to chuyÖn.)
CÊu tróc víi “rather than” t­¬ng­¬ng víi c¸c cÊu tróc “X h¬n lµ Y”, “X kh«ng ph¶i Y”, “X chø kh«ng ph¶i lµ Y”, “X th× óng h¬n (lµ Y)” trong tiÕng ViÖt. Trong ã X vµ Y lµ hai sù t×nh ­îc mang ra Ó chän lùa, so s¸nh vµ X bao giê còng øng cao h¬n Y trªn thang é vÒ gi¸ trÞ nµo ã. (19) §«i khi h­¬ng hån ng­êi chÕt trËn ho¸ thµnh nh÷ng thanh m chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng h×nh bãng. [1, 94]
(Sometimes the dead manifested themselves as sounds rather than shadows).
(20) Víi c¸i bói tãc cao ngÊt ng­ëng trªnÇu, víi c¸i søc häc ch÷ nho b»ng r­ìi quèc ng÷, «ng Êy gäi lµ thÇy å th× óng h¬n. [15, 58]
(With his chignon dangling on his head, he looked like an old style tutor rather than a teacher, because his knowlegde of the vernacular proved no match for his already low standard in Chinese script).
ë (19), X lµ “nh÷ng thanhm” cßn Y lµ “nh÷ng h×nh bãng”. Víi c¸ch nãi trong cu, “thanh m” biÓu c¶m h¬n “h×nh bãng”. Trong (20), Y bÞ Èn i, nh­ng kh«ng ph¶i Ó ¸nh gi¸ "«ng å” trong v¨n c¶nh nµy cao h¬n "«ng thÇy quèc ng÷” (Èn) mµ Ó xÕp c¸i vèn liÕng ch÷ nho Ýt ái cña nhn vËt trªn c¸i vèn liÕng ch÷ quèc ng÷ l¹i qu¸ ­ lµ h¹n chÕ cña «ng.
B¶ng (2.2) d­íiy nªu ra cÊu tróc tæng qu¸t cña cu víi “rather than” vµ t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt.
B¶ng 2.2 M« h×nh cÊu tróc so s¸nh víi "rather than" vµ t­¬ng­¬ng trong tiÕng ViÖt
3. KÕt luËn
Trong 1.403 mÉu cu so s¸nh h¬n · thu thËp [11], c¸c lo¹i cu víi “rather” chØ xuÊt hiÖn 49 lÇn, chiÕm tØ lÖ 3,49%. Trong néi bé nhãm “rather”, sè cu chøa “would rather” (thÝch h¬n, thµ... cßn h¬n, thµ..., ­íc... h¬n,...) chiÕm tØ lÖ cao nhÊt (26 cu, tØ lÖ 53,10%), cu cã “rather than” (“chø kh«ng ph¶i”, “kh«ng ph¶i”, “h¬n lµ”, "óng h¬n”) øng thø hai (17 cu, tØ lÖ 34,69%). Nhãm cu cã “would rather... than...” (“thÝch... h¬n lµ”, “thÝch h¬n”, “thµ... chø [nhÊt Þnh] kh«ng”, “thµ... cßn h¬n”) chØ xuÊt hiÖn rÊt Ýt (6 cu, tØ lÖ 12,21%). Dï tÇn sè xuÊt hiÖn thÊp nh­ng y lµ mét lo¹i cu so s¸nh quan träng, kÓ c¶ trong tiÕng ViÖt: cu so s¸nh nh­îng bé Ó biÓu thÞ mét sù quyÕt tm. ChÝnh v× tÝnh quyÕt liÖt trong nÐt nghÜa t×nh th¸i cña nã nªn cÊu tróc nµy th­êng xuÊt hiÖn trong v¨n phong chÝnh luËn, vµ trong mét cu nãi rÊt næi tiÕng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, Ng­êi còng · sö dông cÊu tróc nµy “Chóng ta thµ hy sinh tÊt c¶ chø nhÊt Þnh kh«ng chÞu mÊt n­íc, nhÊt Þnh kh«ng chÞu lµm n« lÖ”.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Bảo Ninh, Nỗi buồn chiến tranh, Nxb Hội nhà văn, Hà Nội, 1991.
[2] Dickens, Charles, The Pickwick Papers, Penguin Popular Classics, 1994.
[3] Đắc Lê (dịch Anh-Việt, Love of Life - Selected American Short Stories, Nxb Thế Giới, Hà Nội, 1994.
[4] Fielding, Gabriel, Gentlemen in Their Season, Williams Morrow & Co, 1966.
[5] Frank Palmos, The Sorrow of War (dịch từ nguyên tác Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh), Secker & Warburgh. London, 1993.
[6] Hemingway, Earnest, The Short Happy Life of Francis Macomber, Nxb Ngoại Văn Hà Nội, 1986.
[7] Hoàng Trọng Phiến, Cách dùng hư từ tiếng Việt, Nxb Nghệ An, 2003.
[8] Huddleston, R. & Pullum, G.K, The Cambridge Grammar of the English Language, CUP, 2002.
[9] Humphry, J., Interviews, www.BBC.UK.com, 1997-2001.
[10] Janssen, Arlo T., International Stories, Nxb Trẻ, 1993.
[11] Lưu Quý Khương, Các phương thức biểu hiện ý nghĩa so sánh trong tiếng Anh và tiếng Việt, Luận án TS, ĐHQG, Hà Nội, 2003.
[12] Murphy, Raymond, English Grammar in Use, CUP, 1986.
[13] Ngô Tất Tố, Tắt Đèn (Nhà xuất bản Ngoại Văn Hà Nội dịch năm 1983:"When the Light is out"), Nxb Giáo Dục, 1984.
[14] Ngô Thị Minh, Một số phương tiện biểu hiện ý nghĩa tình thái trong câu ghép tiếng Việt, Luận án TS, ĐHQG, Hà Nội, 2001.
[15] Nguyễn Công Hoan, Bước đường cùng (Nhà xuất bản Ngoại Văn Hà Nội dịch năm 1983: "Impasse"), Nxb Văn Nghệ, Tp Hồ Chí Minh, 1999.
[16] Thomson, A.J; Martinet, A.V, A Practical English Grammar, OUP, 1986.
BẬC HƠN VỚI TỪ “RATHER” TRONG TIẾNG ANH
VÀ TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG TIẾNG VIỆT
AN INVESTIGATION INTO THE STRUCTURES
EXPRESSING COMPARATIVE MEANING WITH "RATHER"
IN ENGLISH AND THEIR VIETNAMESE EQUIVALENTS
LƯU QUÝ KHƯƠNG
Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng
TÓM TẮT
Xét về từ nguyên học, “rather” có nguồn gốc là từ “rath” (chẳng bao lâu). Ngày nay“rath” hầu như biến mất trong vốn từ tiếng Anh nên “rather” không còn được phân tích là một từ so sánh có kết cấu là “rath + er” nữa. Tuy nhiên, nó tồn tại với tư cách là một đơn vị từ vựng có thể kết hợp với các yếu tố như “would” hoặc “than” tạo ra các cấu trúc biểu hiện ý nghĩa so sánh bậc hơn đặc biệt. Bài này khảo sát các đặc trưng cú pháp, ngữ nghĩa và ngữ dụng của các cấu trúc với từ “rather” và các cấu trúc tương đương trong tiếng Việt để tìm ra những điểm dị đồng giữa hai ngôn ngữ về một cách biểu hiện ý nghĩa so sánh. Tần số xuất hiện của các cấu trúc này trong hành chức cũng được thống kê giúp người dùng dễ dàng chọn được cách diễn đạt phù hợp nhất với tình huống giao tiếp cụ thể.
Abstract
Etymologically, “rather” originates from the word “rath”. However, the latter has almost disappeared in the current English vocabulary. Therefore, the former has not been considered as a word with the formation of “rath + er”any longer. Instead, it exists as a lexical unit being able to combine with “would” or “than” to form structures expressing comparative meanings. This paper investigates the syntactic, semantic and pragmatic features of the structures with “rather” and their Vietnamese equivalents to find out the differences and similarities between the two languages in a way of expressing comparative meanings. Also, the occurrence frequency of these structures in use will be counted to help language learners use them most effectively in their concrete communicative situation.
1. Më
ÇuTrong tiÕng Anh, ngoµi c¸c cÊu tróc víi ‘as...as..”, “-er....than...”, “more..... than...”, “the most..”.... ng­êi ta cßn dïng thªm mét sè ph­¬ng tiÖn kh¸c
Ó diÔn ¹t c¸c ý nghÜa so s¸nh. Mét trong sè ã lµ c¸c cÊu tróic víi tõ “rather". XÐt vÒ mÆt ng÷ nghÜa, cÊu tróc víi “rather" biÓu ¹t ý nghÜa so s¸nh h¬n. XÐt vÒ mÆt ng÷ dông, cÊu tróc nµy ­îc dïng Ó ­a ra mét ý nh­îng bé nh­ng qua ã biÓu lé sù quyÕt tm døt kho¸t. Bµi nµy kh¶o s¸t c¸c Æc tr­ng có ph¸p, ng÷ nghÜa vµ ng÷ dông cña c¸c cÊu tróc víi tõ “rather” vµ c¸c cÊu tróc t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt nh»m cung cÊp thªm cho ng­êi häc mét ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷ h÷u Ých Ó nng cao hiÖu qu¶ sö dông trong nh÷ng ng÷ huèng cã liªn quan Õn so s¸nh vµ nh­îng bé. 2. Kh¶o s¸t
Æc tr­ng có ph¸p, ng÷ nghÜa vµ ng÷ dông cña c¸c cÊu tróc víi tõ "rather"vµ t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt“Rather” cã nguån gèc lµ tõ “rath” (ch¼ng bao l
u, sím) vµ hËu tè so s¸nh “-er”. Tuy nhiªn, theo Huddleston [8, 1128], tõ “rath” ngµy nay hÇu nh­ biÕn mÊt nªn “rather” kh«ng cßn ­îc phn tÝch lµ mét tõ so s¸nh víi kÕt hîp lµ “rath + er” n÷a. Tuy vËy, “rather” tån t¹i víi t­ c¸ch lµ mét ¬n vÞ tõ vùng kÕt hîp víi mét sè yÕu tè kh¸c nh­ "would" hoÆc "than" t¹o ra c¸c cÊu tróc biÓu hiÖn ý nghÜa so s¸nh h¬n nh­ phn tÝch d­íi y. 2.1. “Rather” kÕt hîp víi “would” t¹o thµnh c¸c cÊu tróc víi “would rather...”
CÊu tróc víi “would rather...” lµ mét kÕt hîp cã tÝnh thµnh ng÷ t­¬ng
­¬ng víi “would prefer”, diÔn t¶ sù thÝch ë cÊp é cao h¬n: thÝch h¬n. Trong v¨n phong thn mËt, “would rather” ­îc viÕt gän lµ “’d rather”. “Would rather” cã thÓ nhËn bæ ng÷ lµ mét côm éng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ "to" hoÆc lµ mét mÖnh Ò nh­ trong cu (1) vµ (2) sau y.(1) I knew she would rather have a dish of ice cream that evening.
[3, 84]
(T«i biÕt tèi
ã nµng thÝch mãn kem h¬n).(2) "Oh, for God's sake, can't you see that I hate compromise, that I'd rather he humiliated me properly, painted all the time, and took mistresses and drugs?".
"Why?"
"It would give me an excuse to decide about my life".
[4, 40]
("å, l¹y Chóa, cËu kh«ng thÊy lµ tí ghÐt tho¶ hiÖp, lµ tí thÝch anh Êy lµm bÏ mÆt tí, vÏ vêi suèt ngµy, cã t×nh nh
n vµ nghiÖn ngËp h¬n sao?""Nh­ng t¹i sao c¬?"
"§iÒu
ã sÏ cho tí mét lý do Ó quyÕt Þnh cuéc sèng cña tí").Trong c
u phñ Þnh tõ “not” ­îc chÌn vµo gi÷a “rather" vµ éng tõ nguyªn d¹ng chø kh«ng ­a vµo sau “would” nh­ c¸c tr­êng hîp th«ng th­êng “would” ­îc dïng víi t­ c¸ch lµ mét trî éng tõ. VÝ dô:(3) I'm tired. I'd rather not go out this evening, if you don't mind.
[12, 128]
(Tí mÖt. Tí kh«ng thÝch
i ch¬i ªm nay, nÕu iÒu ã kh«ng lµm cËu phiÒn lßng). “Would rather” còng cã thÓ
­îc theo sau bëi mét côm éng tõ nguyªn mÉu hoµn thµnh (perfect infinitive) Ó nãi lªn mét ­íc muèn ch­a ¹t ­îc. VÝ dô:(4) We when by sea but I 'd rather have gone by air. [16, 259]
(Chóng t«i
· i b»ng tµu thuû nh­ng t«i vÉn ­íc ­îc i b»ng m¸y bay h¬n).Khi “would rather” nhËn bæ ng÷ lµ mét mÖnh
Ò ë th× qu¸ khø ¬n, cÊu tróc víi “would rather” biÓu ¹t ý ng­êi ­a ra ph¸t ng«n muèn ai ã lµm iÒu g×. MÆc dï mÖnh Ò dïng ë th× qu¸ khø nh­ng nghÜa cña cu lµ hiÖn t¹i hoÆc t­¬ng lai. VÝ dô: (5) I' d rather you cooked the dinner now. [12, 128]
(B
y giê em thÝch anh nÊu b÷a tèi h¬n.)Khi hai sù t×nh so s¸nh cïng xuÊt hiÖn trong c
u, Ó lµm næi râ sù chän lùa cña ng­êi nãi, “would rather” ­îc dïng víi “than”. Tõ “than” nµy cã thÓ ­îc theo sau b»ng mét côm éng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ "to", mét mÖnh Ò, mét côm giíi tõ hoÆc mét côm danh tõ Ó biÓu ¹t chuÈn so s¸nh.(6) I'd rather you left the position vacant than that you appointed your son. [8, 1128]
(T«i thÝch «ng
Ó trèng vÞ trÝ ã h¬n lµ cö con trai «ng vµo).(7) I'd rather give it to charity than to the government. [8, 1128]
(T«i thÝch tÆng nã cho héi tõ thiÖn chø kh«ng cho chÝnh phñ).
(
"Indeed", replied Mr. Pickwick, "I would rather go without any attendant than Sam". [2, 120] ("Thùc ra", «ng Pickwick tr¶ lêi, "T«i thµ kh«ng cã ai
i cïng cßn h¬n lµ i víi Sam").“Would rather” khi cã mét côm
éng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ "to" theo sau kh«ng thÓ diÔn ¹t sù thÝch h¬n trong qu¸ khø. Do ã, h×nh thøc qu¸ khø t­¬ng øng cña cu (9) d­íi y lµ (10) hoÆc (11) (9) Tom would rather read than talk. [16: 259]
(Tom thÝch
äc s¸ch h¬n nãi chuyÖn)(10) Tom preferred reading to talking.
(11) (Tom liked reading better than talking.)
§
y lµ mét iÓm rÊt kh¸c biÖt so víi tiÕng ViÖt. §Ó chuyÓn sù diÔn ¹t thÝch h¬n vÒ qu¸ khø, tiÕng ViÖt ­a tõ “·” vµo tr­íc côm éng tõ “ thÝch äc s¸ch h¬n nãi chuyÖn”. Trong lóc ã, “would rather... than...”ph¶i bÞ thay thÕ b»ng d¹ng thøc qu¸ khø cña éng tõ “prefer” hoÆc côm éng tõ “like... better than...”L­u Quý Kh­¬ng [11, 124] cho r»ng “cÊu tróc víi would rather... than diÔn
¹t sù "thÝch" trong iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi. Ng­êi nãi buéc ph¶i thÝch mét trong hai iÒu kh«ng thÝch". HiÖn t­îng nµy còng x¶y ra víi cÊu tróc t­¬ng ­¬ng cña nã trong tiÕng ViÖt. Theo Ng« ThÞ Minh [14, 143], nã “biÓu hiÖn ý nghÜa ¸nh gi¸ kh«ng thùc h÷u cña ng­êi nãi. Hä vÉn biÕt iÒu m×nh chän lµ tiªu cùc, kh«ng hay, nh­ng µnh chÊp nhËn Ó tr¸nh mét iÒu kh¸c theo ¸nh gi¸ cña hä cã thÓ cßn tåi tÖ h¬n”.(12) Ng­êi c¸c n¬i còng ph¶i tr¸nh
­êng lµng. Thµ ng­êi ta i vßng xa cßn h¬n qua mét n¬i gÆp ng­êi nµo còng kh¨n tr¾ng. [15, 271](People from other places tried to avoid entering the village. They would rather make a detour than pass through a place where every person they met was in mourning).
(13)" Thµ chÕt kh«ng hµng... Anh em, thµ chÕt..."- tiÓu
oµn tr­ëng gµo to, nh­ iªn, hoa sóng ng¾n lªn. [11, 7](“ We'd rather die than surrender... My brothers we'd rather die...” the Battalion Commander yelled insanely, waving his pistol.)
Trong (12) cã hai sù t×nh ph¶i chän lùa. Mét lµ, ph¶i
i vßng xa mét qu·ng xa h¬n th­êng lÖ v× bá ­êng lµng. Hai lµ, i trªn ­êng lµng gÇn h¬n Ó råi ph¶i chøng kiÕn c¶nh tang tãc, au th­¬ng cña dn lµng trªn ­êng. Vµ, ng­êi ta · chän iÒu thø nhÊt v× xem ra vÉn Ýt phiÒn hµ h¬n iÒu thø hai. T­¬ng tù, ë (13) ng­êi chiÕn sÜ trong hiÓm nguy ph¶i quyÕt Þnh mét hµnh éng: hoÆc lµ chiÕn Êu Õn cïng dÉu ph¶i hi sinh, hoÆc lµ ph¶n béi Çu hµng Ó b¶o toµn tÝnh m¹ng. C¸i chÕt · ­îc chän! TÝnh m¹ng mÊt i nh­ng thanh danh cßn m·i “chÕt mµ ­ng Òn miÕu Ó thê, tiÕng ngay tr¶i mu«n êi ai còng mé.”(NguyÔn §×nh ChiÓu). Tr­íc ã, Hoµng Träng PhiÕn [7, 235] còng · cho r»ng ngoµi viÖc biÓu thÞ th¸i é so s¸nh, cÊu t¹o cu so s¸nh h¬n kÐm trong kÕt hîp víi “chø”, “cßn h¬n”, “thµ” cßn biÓu thÞ sù chÊp nhËn kh¶ n¨ng nµy phñ Þnh kh¶ n¨ng kia víi nghÜa “nh­ thÕ cßn h¬n”, vÝ dô:(14) Ch¼ng thµ kh«ng lÊy th× th«i,
(chø) lÊy th× mçi
øa mçi n¬i thªm phiÒn. (Ca dao) B¶ng (2.1) d­íi
y m« h×nh ho¸ cÊu tróc so s¸nh víi “would rather” trong tiÕng Anh vµ t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt.B¶ng 2.1. M« h×nh ho¸ cÊu tróc so s¸nh h¬n víi "would rather" trong tiÕng Anh
vµ t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt
­¬ng trong tiÕng ViÖtTiÕng Anh | ||||
Chñ ng÷ | would rather | (côm) §éng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã “to” MÖnh Ò | E than | E (côm) Danh tõ (côm) §éng tõ nguyªn mÉu kh«ng “to” MÖnh Ò (côm) Giíi tõ |
TiÕng ViÖt | ||||
Chñ ng÷ | ThÝch Thµ ¦íc | (côm) §éng tõ MÖnh Ò | H¬n H¬n lµ Cßn h¬n lµ (chø) Kh«ng Chø nhÊt Þnh kh«ng | E (côm) Danh tõ (côm) §éng tõ (côm) Giíi tõ MÖnh Ò |
2.2. “Rather" kÕt hîp víi "than” t¹o ra c¸c cÊu tróc víi “rather than”
Trong kÕt cÊu nµy, “rather than” cã thÓ theo sau b»ng c¸c yÕu tè thuéc nhiÒu tõ lo¹i kh¸c nhau nh­ mét côm danh tõ, côm
éng tõ nguyªn mÉu kh«ng cã tiÓu tõ “to”, côm tÝnh tõ, côm phn tõ danh éng vµ côm giíi tõ.(15) God then praised Solomon for asking for wisdom rather than for riches and honour. [10, 126]
(Th­îng
Õ sau ã · khen ngîi Solomon v× · xin sù kh«n ngoan chø kh«ng ph¶i lµ cña c¶i vµ vinh quang).(16) Fundamentally, we'd be letting teachers get on with the job of teaching children rather than spending too much of their time on unneccessary paperwork. [9, 80]
(vÒ c¬ b¶n, chóng ta nªn
Ó gi¸o viªn tiÕn hµnh c«ng t¸c gi¶ng d¹yh¬n lµ dïng qu¸ nhiÒu thêi gian vµo c«ng viÖc giÊy tê kh«ng cÇn thiÕt).(17) As they drove off Wilson saw her standing under the big tree, looking pretty rather than beutiful in her faintly rosy khaki. [6, 36]
(ChiÕc xe ch¹y xa dÇn, Wilson quay nh×n trë l¹i thÊy c« ta,
øng d­íi mét t¸n cy lín, d¸ng vÎ xinh x¾n chø kh«ng Ñp, trong bé ¸o phít hång).(18) These films actually are meant to clarify rather than dramatise.
[31, 31]
(ThËt ra nh÷ng phim nµy nh»m lµm s¸ng râ vÊn
Ò h¬n lµ lµm to chuyÖn.)CÊu tróc víi “rather than” t­¬ng
­¬ng víi c¸c cÊu tróc “X h¬n lµ Y”, “X kh«ng ph¶i Y”, “X chø kh«ng ph¶i lµ Y”, “X th× óng h¬n (lµ Y)” trong tiÕng ViÖt. Trong ã X vµ Y lµ hai sù t×nh ­îc mang ra Ó chän lùa, so s¸nh vµ X bao giê còng øng cao h¬n Y trªn thang é vÒ gi¸ trÞ nµo ã. (19) §«i khi h­¬ng hån ng­êi chÕt trËn ho¸ thµnh nh÷ng thanh m chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng h×nh bãng. [1, 94](Sometimes the dead manifested themselves as sounds rather than shadows).
(20) Víi c¸i bói tãc cao ngÊt ng­ëng trªn
Çu, víi c¸i søc häc ch÷ nho b»ng r­ìi quèc ng÷, «ng Êy gäi lµ thÇy å th× óng h¬n. [15, 58](With his chignon dangling on his head, he looked like an old style tutor rather than a teacher, because his knowlegde of the vernacular proved no match for his already low standard in Chinese script).
ë (19), X lµ “nh÷ng thanh
m” cßn Y lµ “nh÷ng h×nh bãng”. Víi c¸ch nãi trong cu, “thanh m” biÓu c¶m h¬n “h×nh bãng”. Trong (20), Y bÞ Èn i, nh­ng kh«ng ph¶i Ó ¸nh gi¸ "«ng å” trong v¨n c¶nh nµy cao h¬n "«ng thÇy quèc ng÷” (Èn) mµ Ó xÕp c¸i vèn liÕng ch÷ nho Ýt ái cña nhn vËt trªn c¸i vèn liÕng ch÷ quèc ng÷ l¹i qu¸ ­ lµ h¹n chÕ cña «ng.B¶ng (2.2) d­íi
y nªu ra cÊu tróc tæng qu¸t cña cu víi “rather than” vµ t­¬ng ­¬ng trong tiÕng ViÖt.B¶ng 2.2 M« h×nh cÊu tróc so s¸nh víi "rather than" vµ t­¬ng
­¬ng trong tiÕng ViÖtTiÕng Anh | ||||||||
Chñ ng÷ | §éng tõ | (côm) tÝnh tõ (côm) danh tõ (côm) giíi tõ | rather than | (côm) tÝnh tõ (côm) ph n tõ danh éng(côm) danh tõ (côm) éng tõ nguyªn mÉu kh«ng “to”(côm) giíi tõ | ||||
TiÕng ViÖt | ||||||||
Chñ ng÷ | §éng tõ TÝnh tõ §éng tõ + (côm) danh tõ | H¬n lµ Chø kh«ng ph¶i (lµ) Kh«ng ph¶i Th× óng h¬n (lµ) | (côm) TÝnh tõ (côm) Danh tõ (côm) §éng tõ (côm) Giíi tõ | |||||
3. KÕt luËn
Trong 1.403 mÉu c
u so s¸nh h¬n · thu thËp [11], c¸c lo¹i cu víi “rather” chØ xuÊt hiÖn 49 lÇn, chiÕm tØ lÖ 3,49%. Trong néi bé nhãm “rather”, sè cu chøa “would rather” (thÝch h¬n, thµ... cßn h¬n, thµ..., ­íc... h¬n,...) chiÕm tØ lÖ cao nhÊt (26 cu, tØ lÖ 53,10%), cu cã “rather than” (“chø kh«ng ph¶i”, “kh«ng ph¶i”, “h¬n lµ”, "óng h¬n”) øng thø hai (17 cu, tØ lÖ 34,69%). Nhãm cu cã “would rather... than...” (“thÝch... h¬n lµ”, “thÝch h¬n”, “thµ... chø [nhÊt Þnh] kh«ng”, “thµ... cßn h¬n”) chØ xuÊt hiÖn rÊt Ýt (6 cu, tØ lÖ 12,21%). Dï tÇn sè xuÊt hiÖn thÊp nh­ng y lµ mét lo¹i cu so s¸nh quan träng, kÓ c¶ trong tiÕng ViÖt: cu so s¸nh nh­îng bé Ó biÓu thÞ mét sù quyÕt tm. ChÝnh v× tÝnh quyÕt liÖt trong nÐt nghÜa t×nh th¸i cña nã nªn cÊu tróc nµy th­êng xuÊt hiÖn trong v¨n phong chÝnh luËn, vµ trong mét cu nãi rÊt næi tiÕng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, Ng­êi còng · sö dông cÊu tróc nµy “Chóng ta thµ hy sinh tÊt c¶ chø nhÊt Þnh kh«ng chÞu mÊt n­íc, nhÊt Þnh kh«ng chÞu lµm n« lÖ”.TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Bảo Ninh, Nỗi buồn chiến tranh, Nxb Hội nhà văn, Hà Nội, 1991.
[2] Dickens, Charles, The Pickwick Papers, Penguin Popular Classics, 1994.
[3] Đắc Lê (dịch Anh-Việt, Love of Life - Selected American Short Stories, Nxb Thế Giới, Hà Nội, 1994.
[4] Fielding, Gabriel, Gentlemen in Their Season, Williams Morrow & Co, 1966.
[5] Frank Palmos, The Sorrow of War (dịch từ nguyên tác Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh), Secker & Warburgh. London, 1993.
[6] Hemingway, Earnest, The Short Happy Life of Francis Macomber, Nxb Ngoại Văn Hà Nội, 1986.
[7] Hoàng Trọng Phiến, Cách dùng hư từ tiếng Việt, Nxb Nghệ An, 2003.
[8] Huddleston, R. & Pullum, G.K, The Cambridge Grammar of the English Language, CUP, 2002.
[9] Humphry, J., Interviews, www.BBC.UK.com, 1997-2001.
[10] Janssen, Arlo T., International Stories, Nxb Trẻ, 1993.
[11] Lưu Quý Khương, Các phương thức biểu hiện ý nghĩa so sánh trong tiếng Anh và tiếng Việt, Luận án TS, ĐHQG, Hà Nội, 2003.
[12] Murphy, Raymond, English Grammar in Use, CUP, 1986.
[13] Ngô Tất Tố, Tắt Đèn (Nhà xuất bản Ngoại Văn Hà Nội dịch năm 1983:"When the Light is out"), Nxb Giáo Dục, 1984.
[14] Ngô Thị Minh, Một số phương tiện biểu hiện ý nghĩa tình thái trong câu ghép tiếng Việt, Luận án TS, ĐHQG, Hà Nội, 2001.
[15] Nguyễn Công Hoan, Bước đường cùng (Nhà xuất bản Ngoại Văn Hà Nội dịch năm 1983: "Impasse"), Nxb Văn Nghệ, Tp Hồ Chí Minh, 1999.
[16] Thomson, A.J; Martinet, A.V, A Practical English Grammar, OUP, 1986.
nhung- Tổng số bài gửi : 9
Join date : 15/10/2009
Re: KHẢO SÁT CẤU TRÚC BIỂU ĐẠT Ý NGHĨA SO SÁNH
by vo hang vinh 28/11/09, 08:51 am
minh dung tu rather thuong xuyen nhung cung khong de y la no co nhieu cai phuc tap the nay
vo hang vinh- Tổng số bài gửi : 23
Join date : 29/10/2009
Re: KHẢO SÁT CẤU TRÚC BIỂU ĐẠT Ý NGHĨA SO SÁNH
by hoangngoc 28/11/09, 09:26 pm
Mình cũng nghĩ giống bạn thực ra mình dùng cấu trúc " rather" khi muốn nois về việc gì đó nên....... hơn.... nhưng ít khi nghĩ rằng nó cũng phức tạp như vậy.
hoangngoc- Tổng số bài gửi : 39
Join date : 13/10/2009
Trang 1 trong tổng số 1 trang
Permissions in this forum:
Bạn không có quyền trả lời bài viết|
|
|
» Đối chiếu câu nghi vấn trong tiếng Việt và tiếng Anh. (Nhóm 7)
» Nhận làm thủ tục Hải quan – giao nhận XNK giá rẻ.
» Quán Cafe Đẹp YESTERDAY PIANO CAFÉ.
» Quán Cafe Đẹp YESTERDAY PIANO CAFÉ.
» Tăng like Facebook giá rẻ, tăng like FanPages giá rẻ, like ảnh , câu sub
» Tăng like Facebook giá rẻ, tăng like FanPages giá rẻ, like ảnh , câu sub
» Làm thủ tục hải quan – giao nhận XNK giá rẻ
» Làm thủ tục hải quan – giao nhận XNK giá rẻ